از پليس سرکوبگر فرانسه تا پليس حامي مردم ايران

پلیس به واسطه کارویژه آن، جایگاه تقریباًمشابهی در ساختار سیاسی و اجتماعی کشور‌ها دارد؛ از این منظر کیفیت مواجهه پلیس با پدیده‌های سیاسی و اجتماعی و به طور عام با مردم، تابعی از مدل سیاسی است که در قالب حاکمیت نهادینه شده است. به همین دلیل مقایسه کیفیت مواجهه پلیس ایران و فرانسه با مردم، فرصت مناسبی برای وزن کشی دو مجموعه با کارکرد و انتظاراتی یکسان است.

پلیس فرانسه؛ سرکوب و خشونت

در روز‌های اخیر امانوئل ماکرون برنامه‌های اصلاح اقتصادی را در اندازه وسیعی در پیش گرفته که چندان به مذاق مردم فرانسه خوش نیامده و به شدت با آن مخالفت می‌کنند. این اعتراضات در روز جهانی کارگر با شدت بیشتری دنبال شد. در بدو این اعتراضات، معترضان با ذهنیت منفی از پلیس که در ذهن خود مجسم کرده بودند، شعار «همه از پلیس متنفرند» را سردادند و مرزبندی مشخصی با نیرو‌های امنیتی یعنی پلیس ترسیم کردند. جمعیت چند هزار نفری معترضان برای انزجار از پلیس از «کوکتل مولوتف» استفاده کردند و در مقابل سیاست پلیس فرانسه در مواجهه با این اعتراضات، «گاز اشک آور»، «باتوم» و «دستگاه‌های آب پاش» و در یک کلام سرکوب و خشونت بود. البته این رویه در رفتار پلیس فرانسه و حتی سایر کشور‌های غربی، مسبوق به سابق است و همواره مردم به خاطر استفاده غیر قانونی نیرو‌های امنیتی از قوه قهریه و رفتار‌های خشونت آمیز اظهار نارضایتی کرده اند؛ این در حالی است که حق اعتراض و تجمعات که مدام آن را برای سایر کشور‌ها بخصوص ایران نشخوار می‌کنند، در قانون اساسی این کشور گنجانده شده و از اصول و مبانی اولیه آزادی بیان بشمار می‌رود. امانوئل ماکرون (رئیس جمهور فرانسه) در جریان تبلیغات نامزد‌های انتخاباتی اعلام کرد: «این مایهی شرمساری فرانسه است که هر سه روز، یک زن در این کشور کشته میشود.» جالب‌تر آنکه دیده بان حقوق بشر در گزارشی تحت عنوان «شبیه زندگی در جهنم» وضعیت زندگی پناهجویان و مهاجران در فرانسه و از سویی رفتار خشونت آمیز پلیس در برابر آن‌ها را به تصویر می‌کشد. رفتار‌های غیر انسانی، تحقیرآمیز، خارج از استاندارد و متناقض با حقوق بشر از خدمات ارزنده پلیس به جامعه مدنی در مهد دموکراسی است.

پلیس ایران؛ مدافع مانع ملی

نیروی انتظامی در قامت کارگزار نظم وامنیت داخلی به اقتضای فلسفه وجودی و رسالت ذاتی خود با تأسی از منویات و رهنمود‌های حکیمانه مقام معظم رهبری و فرماندهی کلقوا حضرت امام خامن‌های عزیز (مدظله العالی)، به خوبی تمامی تحرکات محیط پیرامونی خود با هر منشأیی (اعم از سیاسی، اقتصادی و...) مورد رصد و پایش اطلاعاتی خود قرار می‌دهد و آن را با تحرکات جبهه دشمن که قصد تردید آفرینی و سلب اعتماد مردم از نظام داشتند، تطبیق می‌دهد و با شناسایی پدیده‌های «مخل امنیت» و آسایش عمومی تمامی ظرفیت‌ها و امکانات را برای حذف عناصر مخل امنیت به کار می‌گیرد. اگر بخواهیم رفتار حرف‌های پلیس را، حداقل در یک دهه گذشته به خصوص در فتنه ۸۸، نا آرامی‌های دی ماه ۹۶، حادثه پاسداران و ده‌ها مورد دیگر بشکافیم، میتوان این کنش‌ها را در قالب کلید واژههایی، چون «اقتدار»، «ولایتمداری»، «هوشمندی»، «خویشتنداری» و «صبوری» خلاصه کرد؛ چرا که این نیرو توانست با اعتصام به حرفهایگری، پدیده‌هایی که در راستای برهم زدن نظم و امنیت کشور سازماندهی شده بودند، را مهار کند. بحمدالله کارنامه پلیس در رویداد‌های حال و گذشته نشان می‌هد، نیروی انتظامی به آن نقطه‌ای از بصیرت و بینش سیاسی رسیده که می‌تواند صحنه‌هایی را که از طرف فتنه گران برای وقوع آشوب و بلوا ایجاد شده بشناسد و بحران‌ها را مدیریت کند و در نتیجه اغتشاشات و آشوبگری‌ها و فتنه‌ها در زمان‌های بسیار کوتاهتری برچیده خواهد شد.

نتیجه گیری

رفتارپلیس در ایران و فرانسه به دلیل ماهیت متفاوت حاکمیت سیاسی، به نحو متفاوتی در متن جامعه ظهور و بروز پیدا کرده است. پلیس در ایران بعد از انقلاب کانون اقتدار خود را در بین رویکرد‌های جامعه محور جستوجو میکرد و به دلیل حصول وجه‌های مردمی، همه تلاش خود را برای حفظ و ارتقاء این جایگاه در بین مردم مصروف داشته است. از سویی پلیس فرانسه به مثابه نیروی امنیتی کشوری که همیشه سنگ حقوق شهروندی و... را به سینه زده، تنها ارعاب و خشونت در مواجهه با مردم را به عاریت گرفته اند. بنابراین پلیس فرانسه که خود را متعلق به خواستگاه قانون و حقوق بشر میداند، در جایگاه ناقض آن قرار دارد. تهاجم ظالمانه به خبرنگاران ورفتار خشونتآمیز در برابر پناهجویان وصد‌ها مورد دیگر همگی گویای متزلزل بودن جایگاه پلیس در این کشور است؛ پلیسی که سرکوب و بازداشت چند صد نفر از معترضان را مقدمه امنیت شهروندان می‌داند!